O βουλευτής Γεώργιος Κοτρωνιάς μίλησε χθες στην ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση για το Σ/Ν του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο : «Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου».
Παρατίθεται αναλυτικά η ομιλία του βουλευτή :
«….Είναι προφανές ότι πρόκειται για την πρώτη μεγάλη αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου 38 χρόνια μετά τον νόμο 1329 / 83.
Συζητάμε για μία σημαντική μεταρρύθμιση, η οποία έχει ξεκάθαρα ως κέντρο το παιδί και όχι τους γονείς. Ένα νομοσχέδιο που φιλοδοξεί με αυτόν τον παιδοκεντρικό χαρακτήρα να αλλάξει την φιλοσοφία του οικογενειακού δικαίου και να την προσαρμόσει στην εποχή μας, με βάση όλες τις σύγχρονες επιστημονικές και κοινωνιολογικές αντιλήψεις πάνω στις σχέσεις γονέων και την ανατροφή των παιδιών, θεσπίζοντας σχεδόν το αυτονόητο: Δηλαδή την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και από τους δύο γονείς, σε περίπτωση διαζυγίου ή λύσης του συμφώνου συμβίωσης.
Δηλώνω υπέρμαχος της ισότητας των δύο φύλων και της ισότιμης αντιμετώπισης των υποχρεώσεων και των δικαιωμάτων τους σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Πιστεύω ότι η μητέρα και ο πατέρας ισότιμα και με τα χαρακτηριστικά που τους έχει δώσει η ίδια η φύση, πρέπει να υποχρεώνονται αλλά και να διευκολύνονται στην επιμέλεια της ανατροφής των παιδιών που οι ίδιοι έχουν φέρει στον κόσμο. Αλλά και να αναλαμβάνουν και οι δύο τις ευθύνες αυτής της επιμέλειας.
Αυτό κάνει το νομοσχέδιο, αν θέλουμε να το δούμε αντικειμενικά και χωρίς να επικεντρωνόμαστε σε υποπεριπτώσεις που πολλές φορές γενικεύουμε.
Αλήθεια, είναι κανείς που πιστεύει ότι η κοινωνία μπορεί να λειτουργήσει στις συνθήκες που υπήρχαν το ’83; Πόσα διαζύγια ήταν το ’83 και πόσα σήμερα? Πόσες ήταν τότε οι εργαζόμενες γυναίκες; Υπήρχε τότε σύμφωνο συμβίωσης; Η κοινωνική ενημέρωση και πληροφόρηση είναι η ίδια; Τα παιδιά και η ανατροφή τους έχουν τις ίδιες απαιτήσεις;
Η Κυβέρνηση μπορούσε να μην ασχοληθεί με ένα θέμα που καίει. Κι όμως, με αυτήν την αίσθηση καθήκοντος και ευθύνης, τολμά και προχωρά στην πρώτη μεγάλη αναμόρφωση του οικογενειακού δικαίου, με στόχο τη βελτίωση της θέσης του παιδιού και με γνώμονα τον σεβασμό στην ισότητα των δύο φύλων, τον σεβασμό στα δικαιώματα των γυναικών και στην ισορροπημένη παρέμβαση στην κοινωνία, χωρίς ακρότητες.
Το εν λόγω νομοσχέδιο παρουσιάζει πέντε καινοτομίες:
- Πρώτον την από κοινού και εξίσου άσκηση της γονικής μέριμνας μετά τον χωρισμό των γονέων.
- Δεύτερον, εντάσσει την διαμεσολάβηση ως Πρόδρομο Στάδιο, πριν οι διαζευγμένοι καταλήξουν στον φυσικό Δικαστή.
- Τρίτον εισάγει την θέσπιση μαχητού κριτηρίου για το εν τρίτον του χρόνου επικοινωνίας του παιδιού με τον κάθε γονέα, μία καινοτομία που επίσης θα βοηθήσει στην συνεννόηση πριν τον δικαστή.
- Τέταρτον, την Θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων με τα οποία ο Δικαστής θα κρίνει πώς πρέπει να κατανείμει την γονική μέριμνα.
- Πέμπτον την επιμόρφωση και την προσαρμογή των Δικαστών στην νέα φιλοσοφία σε ό,τι αφορά θέματα οικογενειακού δικαίου.
Είναι γεγονός ότι το νομοσχέδιο έτυχε ευρύτατης δημοσιότητας και μακράς διαβούλευσης συγκεντρώνοντας (μακράν κάθε άλλου νομοσχεδίου ) τα περισσότερα σχόλια κατά την διαβούλευση. Μάλιστα, αποτέλεσε και για πολλούς ένα ιδιότυπο πεδίο αντιπαράθεσης.
Κυρίες και κύριοι, το παρόν νομοσχέδιο δεν είναι ασφαλώς πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να είναι πεδίο μάχης των δύο φύλων. Το νομοσχέδιο εκσυγχρονίζει το οικογενειακό δίκαιο και μιλάει για συναινετική συνεπιμέλεια των παιδιών, η προστασία των οποίων αποτελούν και τον κύριο στόχο του.
Παρακολούθησα και άκουσα με προσοχή τις τοποθετήσεις όλων των φορέων κατά την ακρόαση της επιτροπής δημόσιας διοίκησης και δικαιοσύνης και η αίσθηση μου είναι ότι παρά τις επί μέρους διαφοροποιήσεις σε κάποια θέματα, το νομοσχέδιο καλύπτει με την φιλοσοφία του την πλειοψηφία των φορέων.
Και πράγματι, το Νομοσχέδιο ανταποκρίνεται σε αυτό που η Ελληνική κοινωνία ζητάει σήμερα και μάλιστα, με τις προσθήκες που κατέθεσε ο αρμόδιος Υπουργός διευκρινίζονται ακόμα περισσότερο όσα αποτέλεσαν σημεία κριτικής, αφού πλέον φαίνεται καθαρά ότι δεν προβλέπει υποχρεωτική συνεπιμέλεια, ούτε υπήρξε προϊόν κοινωνικών πιέσεων. Αντίθετα, ανταποκρίνεται στις συστάσεις του Συνήγορου του Πολίτη για αλλαγή νομοθεσίας και διαφορετική επικοινωνία μεταξύ παιδιών και γονέων, βελτιώνει την θέση της χώρας μας, η οποία καλείται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παρόμοιες περιπτώσεις και βελτιώνει το πλαίσιο καθορισμού των όρων της συνεπιμέλεια των παιδιών.
Βασικός άξονας του παρόντος αποτελεί η διατήρηση της κοινής παρουσίας και συμμετοχής και των δύο γονιών στην ανατροφή των παιδιών τους, και μετά τη λήξη του γάμου ή του συμφώνου συμβίωσης. Διαφυλάσσεται δηλαδή η αρχή της ισότητας των γονικών ευθυνών και δικαιωμάτων απέναντι στο παιδί, έχοντας ως στόχο τον τελικό ωφελούμενο που δεν είναι άλλος από το ίδιο το παιδί, το οποίο θα συνεχίσει να απολαμβάνει τη φροντίδα και των δύο γονιών του. Και ας καταλάβουν όσοι και όσες θεωρούν αποκλειστικό τους δικαίωμα την επιμέλεια, ότι έχουν λάθος.
Στο πλαίσιο αυτό προσδιορίζεται με τρόπο σαφή η νόμιμη κατοικία του παιδιού, ενώ παράλληλα καθορίζονται οι πράξεις στις οποίες αποφασίζει από μόνος του ο γονέας με τον οποίο αυτό διαμένει, καθώς και οι περιπτώσεις στις οποίες υποχρεούνται να αποφασίζουν από κοινού οι δύο γονείς.
Για την αντιμετώπιση των δυσχερειών που ενδέχεται να προκύψουν κατά τη συνεπιμέλεια, το παρόν νομοσχέδιο ανάγει τη συναινετική επικοινωνία των γονέων σε νόμιμη υποχρέωση τους, προκειμένου να καταλήξουν σε αμοιβαία αποδεκτές λύσεις, είτε μόνοι τους, είτε με τη βοήθεια διαμεσολαβητή, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Σε περίπτωση βέβαια αδιεξόδου, όπως γινόταν πάντα, υπάρχει η προσφυγή στο δικαστήριο, το οποίο θα προσφέρει την ενδεδειγμένη λύση ανά περίπτωση.
Η εκδίκαση των συγκεκριμένων υποθέσεων, σύμφωνα με το παρόν, θα γίνεται από Δικαστές οι οποίοι θα έχουν παρακολουθήσει ειδικά επιμορφωτικά σεμινάρια της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, από εξειδικευμένο προσωπικό, όπου ανάμεσα στα γνωστικά αντικείμενα κατάρτισής τους, θα περιλαμβάνονται και οι Διεθνείς Συμβάσεις, με βασικότερη τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Η ρύθμιση αυτή έρχεται ως απάντηση σε μια ακόμα ανησυχία που ακούστηκε ιδιαίτερα, αυτή της κατάλυσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η οποία, όπως αναφέρεται ρητά και στο άρθρο 1, αποτελεί τη βάση στην οποία οι διατάξεις του παρόντος θα ερμηνεύονται και θα εφαρμόζονται.
Επιπλέον, με το άρθρο 14 αναφέρονται τα κριτήρια αξιολόγησης κακής άσκησης των γονικών καθηκόντων, συμπεριλαμβανομένης της βίαιης και κακοποιητικής συμπεριφοράς και ορίζονται οι ανάλογες συνέπειες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η μερική ή ολική αφαίρεση της γονικής μέριμνας ή της επιμέλειας. Σε κάθε περίπτωση, ο Δικαστής μπορεί να παρεκκλίνει από το μαχητό τεκμήριο του 1/3, σύμφωνα με τη συνολική στάση του γονέα που κατηγορείται για βία, με αποτέλεσμα την προστασία των υπόλοιπων μελών της οικογένειας, όπως συμβαίνει μέχρι και σήμερα.
Τέλος, στο πλαίσιο εκσυγχρονισμού του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, εντάσσονται και οι ρυθμίσεις στις οποίες προβλέπεται το άυλο συναινετικό διαζύγιο, καθώς και η εξομοίωση των εκτός γάμου παιδιών με εκείνα εντός γάμου, στην εφαρμογή των διατάξεων για την γονική μέριμνα μετά το διαζύγιο ή την ακύρωση του γάμου.
Με δεδομένο ότι το μοντέλο της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας έχει αλλάξει, με ζητούμενο την ολοένα και πιο ισότιμη συμμετοχή και των δύο γονιών στην ανατροφή των παιδιών τους, είναι χρέος μας να διαφυλάξουμε το ρόλο και των δύο αυτών γονιών εξίσου και μετά τη λήξη ενός γάμου. Και είναι προφανές και βέβαιο ότι το νομοσχέδιο αυτό προσφέρει μία νέα βάση διαλόγου για τους χωρισμένους γονείς και αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για τους δικαστές, ώστε να παίρνουν την καλύτερη απόφαση για το συμφέρον των παιδιών».
