Πρόσφατα οι γεωπόνοι κλήθηκαν, από τους αρμόδιους του τμήματος γεωργικών φαρμάκων του Υπ.Α.Α.Τ, να συμμετάσχουν σε μια “δημόσια” διαβούλευση, με θέμα την ορθή χρήση γεωργικών φαρμάκων, η διεξαγωγή της οποίας δυστυχώς δεν ακολούθησε κανέναν κανόνα, ή μεθοδολογία. Για ένα τόσο σοβαρό θέμα που αφορά την δημόσια υγεία των πολιτών και την προστασία του περιβάλλοντος, θα έπρεπε να υπάρχει ένα εύλογο χρονικό διάστημα κατά ο οποίο όλοι οι πολίτες, γιατί το θέμα ενδιαφέρει όλους τους πολίτες, θα μπορούσαν να καταθέτουν τις απόψεις τους, σε ένα διαδικτυακό χώρο, συμμετέχοντας σε μια πραγματική δημόσια διαβούλευση. Αντιθέτως, δημοσιοποιήθηκε το σχέδιο νόμου και λίγο πριν κατατεθεί, για συζήτηση και ψήφιση στην βουλή, τέθηκε για … διαβούλευση ! Και μάλιστα, με τον χρονικό περιορισμό των επτά ημερών! καταστρατηγώντας το νόημα της ευρωπαϊκής οδηγίας 2003/35 και αποδεικνύοντας ότι η εμπλεκόμενη υπηρεσία του Υπ.Α.Α.Τ. θεωρεί την δημόσια διαβούλευση ως μία επιπλέον γραφειοκρατική υποχρέωση της διοίκησης, για την δήθεν συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες, χωρίς καμία ευαισθησία για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα.
Η κατάρτιση των χρηστών γεωργικών φαρμάκων είναι τεράστιας σημασίας, διότι σχετίζεται άμεσα με την προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία των πολιτών. Για τον λόγο αυτό, το σύστημα κατάρτισης και χορήγησης του αντίστοιχου πιστοποιητικού σε όσους χειρίζονται ψεκαστικά μηχανήματα για αγροτικές εργασίες, θα πρέπει να εστιάζει στην αναλυτική κατάρτιση όλων των βαθμίδων, χρηστών αγροχημικών, διανομέων και συμβούλων. Η κατάρτιση όμως αυτή, θα πρέπει να εστιάζει, να εμβαθύνει και να εξαντλείται στην επιμόρφωση όλων ανεξαιρέτως των εμπλεκομένων, χωρίς την διενέργεια εξετάσεων. Άλλωστε και από την κοινοτική οδηγία 2009/128, δεν προκύπτει υποχρέωση διεξαγωγής εξετάσεων, που καμία αποτελεσματικότητα ή επίδραση έχει στην πραγματική κατάρτιση των επαγγελματιών χρηστών και λοιπών. Είναι γνωστό άλλωστε σε όλους τους εμπλεκόμενους, ότι μέχρι σήμερα, το υπάρχον σύστημα κατάρτισης και εξετάσεων, λειτούργησε ως μέσον εξασφάλισης ενός ακόμη «χαρτιού», του πιστοποιητικού ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων, ενώ η κατάρτιση ήταν ανύπαρκτη και ενίοτε οι ενδιαφερόμενοι προς πιστοποίηση χρήστες δεν συμμετείχαν καν στις υποτιθέμενες εξετάσεις. Κέντρα ξένων γλωσσών , ιδιωτικά γραφεία, φροντιστήρια και ιδιώτες, μπήκαν όλοι στην μάχη για την ανάληψη της διεξαγωγής των εξετάσεων, με σκοπό την υφαρπαγή των εξέταστρων από τους αγρότες. Θα πρέπει λοιπόν να δοθεί βάρος στην κατάρτιση, να καταργηθούν οι «εξετάσεις» και στην θέση τους να υπάρχει μόνο, σοβαρή, ουσιαστική, αναλυτική και εμπεριστατωμένη κατάρτιση των χρηστών, προς όφελος του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών.
Τα επιμορφωτικά αυτά σεμινάρια θα πρέπει να διοργανώνονται και να διεξάγονται από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (Δ.Α.Ο.Κ.), των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας, περιοδικά, κάθε 2 ή 3 χρόνια με ουσιαστική και σε βάθος επιμόρφωση όπως προαναφέραμε, διάρκειας τριών 8ώρων τουλάχιστον, ήτοι ένα 8ωρο για κάθε ενότητα. Το κόστος μάλιστα της κατάρτισης, δεν θα πρέπει να επιβαρύνει τον επαγγελματία χρήστη αλλά το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγρ. Ανάπτυξης (Ε.Γ.Τ.Α.Α.) στα πλαίσια του κανονισμού 1698/2005, γεγονός άλλωστε που επισημαίνεται στο εισηγητικό εδάφιο 4 της οδηγίας 2009/124 ενώ σε κάθε περίπτωση υπάρχει και ο πυλώνας ΙΙ των έμμεσων ενισχύσεων που διαθέτει τεράστια κονδύλια για τους αγρότες, τα οποία δυστυχώς καταλήγουν στις τσέπες τρίτων. Θα πρέπει επίσης να προβλέπεται οικονομική ενίσχυση για τον εκπαιδευόμενο αγρότη, όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα της ΕΕ.
Η ύλη των σεμιναρίων της κατάρτισης αυτής περιλαμβάνει τρείς ενότητες. H ύλη της πρώτης ενότητας που αναφέρεται στην νομοθεσία της εμπορίας των γεωργικών φαρμάκων είναι παραπλανητική και, όπως παρουσιάζεται, υποκρύπτει την πραγματικότητα και μάλλον εξυπηρετεί τις πολυεθνικές εταιρίες γεωργικών φαρμάκων παρά προστατεύει το περιβάλλον και ασχολείται με την ποιότητα των προϊόντων και την υγεία των πολιτών. Είναι σαφής η αναφορά της λέξης «παράνομα προϊόντα φυτοπροστασίας », στο παράρτημα Ι της ευρωπαϊκής οδηγίας 2009/124, αλλά αυτή έχει να κάνει με προϊόντα φυτοπροστασίας «κίβδηλα» και μεθόδους αναγνώρισης τέτοιων προϊόντων. Τα φυτοφάρμακα όμως γειτονικών χωρών που κυκλοφορούν νόμιμα, δεν είναι «κίβδηλα» επειδή απλά προέρχονται από γειτονικές χώρες της Ε.Ε. Ο αγρότης πρέπει να είναι ελεύθερος να επιλέγει τον προμηθευτή του εντός της Ε.Ε. με γνώμονα το συμφέρον του, ακολουθώντας την νόμιμη διαδικασία. Μάλιστα πολλά γεωργικά φάρμακα πολυεθνικών εταιρειών κυκλοφορούν στην «ενιαία» ευρωπαϊκή αγορά, με το ίδιο εμπορικό όνομα και σήμα (βλέπε φωτό 1) περιέχοντας την ίδια ακριβώς, σε περιεκτικότητα και ποιότητα, δραστική ουσία και διαλύτη,( πανομοιότυπα ) με τα ίδια χρώματα και design στην συσκευασία, αλλά με τεράστιες διαφορές στις τιμές χονδρικής. Γιατί άραγε ; Με το να περιορίζουμε τον αγρότη να αγοράζει μόνο εντός της χώρας μας δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, με αποτέλεσμα την διαφοροποίηση των τιμών εις βάρος του και προς όφελος των πολυεθνικών. Είναι σε όλους γνωστό ότι οι τιμές για το ίδιο ακριβώς σκεύασμα στην γειτονική Ιταλία είναι αρκετά φθηνότερες ενώ στην Βουλγαρία είναι οι μισές από ότι στην χώρα μας. Ποιοι επιτρέπουν να συμβαίνει αυτό και ποιοι ωφελούνται; Αυτό είναι ένα εύλογο ερώτημα, στο οποίο οφείλουν να απαντήσουν το Υπ.Α.Α.Τ. οι εταιρειών εισαγωγής και διακίνησης αγροχημικών και κάποιοι «μεγαλοφαρμακάδες» χονδρικής πώλησης. Ωστόσο σύμφωνα με το άρθρο 52 του ευρωπαϊκού κανονισμού 1107/2009, επιτρέπεται πανομοιότυπα γεωργικά φάρμακα να χρησιμοποιούνται και σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε. και η άδεια θα πρέπει να χορηγείται με απλουστευμένη διαδικασία εντός 45 ημερών.Το Υπ.Α.Α.Τ. λοιπόν οφείλει να πάρει θέση και να αναθεωρήσει – τροποποιήσει άμεσα το περιεχόμενο του πρώτου κεφαλαίου από την ύλη κατάρτισης των χρηστών αγροχημικών και να περιοριστεί στις μεθόδους αναγνώρισης των πραγματικά παράνομων ( κίβδηλων ) προϊόντων φυτοπροστασίας, αντί να βαφτίζει παράνομα, γεωργικά φάρμακα που κυκλοφορούν νόμιμα σε άλλες χώρες της Ε.Ε. και είναι τα ίδια ή πανομοιότυπα με εγκεκριμένα από τις αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες και μπορούν νόμιμα να πάρουν άδεια παράλληλης εισαγωγής και να εισαχθούν στην χώρα μας.
Η θέσπιση της ευρωπαϊκής οδηγίας 1107/2009 στοχεύει στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας τόσο της υγείας των ανθρώπων και των ζώων όσο και του περιβάλλοντος, με ταυτόχρονη εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της γεωργίας εντός της Κοινότητας, λόγω της αύξησης της ελεύθερης κυκλοφορίας των φυτοφαρμάκων και της διαθεσιμότητάς τους στα κράτη μέλη και οπωσδήποτε, με την άρση των εμποδίων στο εμπόριο φυτοπροστατευτικών προϊόντων, που οφείλονται στα διαφορετικά επίπεδα προστασίας των κρατών μελών.
Επίσης θα πρέπει να προβλεφθεί η κατ’ έτος οικονομική στήριξη των επιχειρήσεων λιανικής πώλησης γεωργικών φαρμάκων, για το πολύτιμο έργο τους, την αναλυτική και καθημερινή ενημέρωση των χρηστών , επαγγελματιών και μη, από τους υπεύθυνους επιστήμονες, σχετικά με τους κινδύνους της εφαρμογής των αγροχημικών και την προτροπή για χρήση άλλων μεθόδων ήπιας αντιμετώπισης, εναλλακτικών μεθόδων, αειφορίας κλπ ως αντιστάθμισμα και μερική αναπλήρωση της απώλειας του εισοδήματός τους ( βλέπε εισήγηση εδάφιο 10 ευρωπαϊκής οδηγίας 2009/128).
Σχετικά με την ηλεκτρονική καταγραφή, αυτή δεν πραγματοποιείται σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία. Εάν η διοίκηση του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. ήταν εκλεγμένη από το σύνολο των γεωτεχνικών και όχι από το 10% αυτών, τότε θα την είχε οπωσδήποτε καταγγείλει ως αντίθετη προς την κοινοτική οδηγία, διότι η ηλεκτρονική καταγραφή δεν θα πρέπει να αφορά εμπορικά σκευάσματα αλλά δραστικές ουσίες. Η υποχρέωση της ηλεκτρονικής καταγραφής, επιβάλλεται για στατιστικούς λόγους και αφορά μόνο τα «φυτοπροστατευτικά προϊόντα τα οποία περιέχουν δραστικές ουσίες που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία». Δεν είναι τυχαίο που γεωτεχνικές συλλογικές ομάδες την έχουν ήδη καταγγείλει. Η καταγραφή λοιπόν εμπορικών ονομασιών και όχι δραστικών ουσιών και μάλιστα σε πραγματικό χρόνο, δεν είναι νόμιμη και λειτουργεί προς την κατεύθυνση της πληροφόρησης και της διευκόλυνσης των μονοπωλίων και των εταιρειών εισαγωγής αγροχημικών στην χώρα μας.
Σημαντικό βήμα, που δεν έχει ακόμη γίνει, είναι το νομικό πλαίσιο, για το καθεστώς πώλησης ερασιτεχνικών σκευασμάτων, που δυστυχώς οι εταιρείες των αγροχημικών ακόμη δεν έχουν σχεδιάσει και φέρει στην αγορά (βλέπε φωτό 2 ) καθώς και της διαχείρισης των κενών συσκευασιών των ήδη χρησιμοποιηθέντων γεωργικών φαρμάκων.
Οι προαναφερόμενες προτάσεις, όχι μόνο θα βοηθήσουν ουσιαστικά στην αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία των πολιτών, αλλά θα ανακουφίσουν τους εμπλεκόμενους και θα αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη του Υπ.Α.Α.Τ. με τους αγρότες, τους γεωτεχνικούς και τους έλληνες πολίτες.
Γιώργος Παγουρόπουλος
Έσλιν 27 ,
ΛΑΜΙΑ 35100
