O Βουλευτής Γεώργιος Κοτρωνιάς ήταν εισηγητής στη χθεσινή συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης για το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών με θέμα ημερήσιας διάταξης: «Θεσμικό πλαίσιο τηλεργασίας, διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα και άλλες ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών».
Κατά την εισήγηση του, ο βουλευτής ανέφερε αναλυτικά:
«…..Παραφράζοντας τη ρήση του αρχαίου ιστορικού «πόλεμος πατήρ πάντων» θα ξεκινήσω λέγοντας ότι η πανδημία του COVID-19 μήτηρ πάντων και των τραγικών αλλά και των νέων εμπειριών μας.
Την τηλεργασία στην χώρα μας την βλέπαμε με λίγη καχυποψία, αφού κάποιοι διέκριναν πίσω από αυτήν τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων, τη μείωση των αμοιβών και την αύξηση της ανεργίας, παρά το γεγονός ότι στο εξωτερικό ήταν καθιερωμένη πρακτική από χρόνια και φυσικά δεν συζητάμε για τέτοιους φόβους στο Δημόσιο, το οποίο μας ενδιαφέρει στο σημερινό νομοσχέδιο.
Οι πρωτόγνωρες συνθήκες που επέβαλε η πρόσφατη πανδημία του COVID-19, απαίτησαν τη λήψη άμεσων μέτρων σε πολλά επίπεδα της καθημερινότητας μας, μεταξύ άλλων και στον εργασιακό τομέα. Η τηλεργασία αποτέλεσε μια άμεση λύση που στο μεγαλύτερο ποσοστό της εφαρμόστηκε χωρίς να υπάρξει συγκεκριμένη περίοδος προσαρμογής και χρόνος προετοιμασίας και εκπαίδευσης. Στην πορεία, αυτό άλλαξε, συστηματοποιήθηκε και δημιούργησε νέα δεδομένα στον επαγγελματικό τομέα.
Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή της υπήρξε άμεση και υποχρεωτική, με πολλές συνακόλουθες δυσκολίες για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, η τηλεργασία σήμερα αποτιμάται θετικά από το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων, οι οποίοι παρατήρησαν εξοικονόμηση χρόνου και κόστους, όπως παρουσιάζεται και σε έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ όσοι τηλεργάζονται, εμφανίζονται πιο θετικοί στις προσδοκίες τους για το μέλλον της τηλεργασίας, σε σχέση με όσους πηγαίνουν στον χώρο εργασίας τους.
Παρακολουθώντας τις τάσεις που η τεχνολογική ανάπτυξη έχει δημιουργήσει στον εργασιακό τομέα σε παγκόσμιο επίπεδο, αντιλαμβανόμαστε ότι η πανδημία επέφερε ταχύτερα μια τάση, η οποία ήδη επικρατεί στις χώρες του εξωτερικού, αυτή της εξ αποστάσεως εργασίας. Εδώ και αρκετά χρόνια, ακαδημαϊκοί και επιστήμονες που ασχολούνται με τη διαχείριση ανθρώπινου προσωπικού, καταδεικνύουν τα οφέλη από την υιοθέτηση πρακτικών ευέλικτης εργασίας, τόσο για τους ίδιους τους εργαζόμενους, όσο και για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, υπήρξε ιδιαίτερα περιορισμένη εφαρμογή τέτοιων πρακτικών σε σχέση με τα εν δυνάμει οφέλη τους, γεγονός που άλλαξε άρδην μετά την επέλαση της πανδημίας. Καθίσταται, λοιπόν, σαφής η ανάγκη θέσπισης συγκεκριμένων κατευθυντήριων γραμμών και κανόνων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να διασφαλιστεί η σωστή εφαρμογή τους, η βέλτιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν και η μεγιστοποίηση των οφελών τους για τις επιχειρήσεις, τους ανθρώπους τους και την ίδια την κοινωνία.
Άμεσος στόχος του παρόντος, αποτελεί η διασφάλιση ενός αποτελεσματικού πλαισίου τηλεργασίας για τους υπαλλήλους του δημοσίου τομέα με την αναγκαία προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των εμπλεκόμενων μερών, τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη και την προστασία των δικαιωμάτων των υπαλλήλων υπό καθεστώς τηλεργασίας. Παράλληλα, επιδιώκεται η ενίσχυση της παραγωγικότητας και η ενδυνάμωση των εργαζομένων μέσω της ενίσχυσης της αυτονομίας τους στην οργάνωση της εργασίας, η προσέλκυση στελεχών, η εξοικονόμηση πόρων (μείωση λειτουργικών εξόδων των υπηρεσιών και των εργαζόμενων από τη μείωση των μετακινήσεων) και η άμεση προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των φορέων του δημοσίου τομέα.
Μακροπρόθεσμοι στόχοι της αξιολογούμενης ρύθμισης για την προώθησης της τηλεργασίας στον δημόσιο τομέα με τη χρήση μέσων πληροφορικής και τεχνολογίας, είναι να συμβάλει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, στην εξοικονόμηση χρόνου και κόστους μετακίνησης των εργαζομένων, στη ρύθμιση του χρόνου εργασίας τους και στην καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και στη μείωση των εκπομπών CO2 που σχετίζονται με την καθημερινή μετακίνηση. Πρόσφατα, ψηφίσαμε την εισαγωγή στους σχεδιασμούς των πόλεων μας της Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, πρόσφατα μιλήσαμε για μετάβαση στην πράσινη οικονομία και στους στόχους του 2030. Στους σχεδιασμούς μιας κοινωνίας λιγότερων ρύπων, η τηλεργασία σίγουρα θα παίξει σημαντικό ρόλο, αφού επηρεάζει δύο βασικές παραμέτρους, την μείωση των μετακινήσεων και τη μείωση της συμβολής του ατόμου στη ρυπογόνο κυκλοφοριακή συμφόρηση, είτε ως οδηγού, είτε ως επιβάτη. Επίσης, στοχεύει στη βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησης για άτομα με αναπηρίες, και να χρησιμεύσει ως εργαλείο για την αντιμετώπιση της ερήμωσης της υπαίθρου.
Όσον αφορά στις αρχές που διέπουν τον θεσμό της τηλεργασίας, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, αυτές συνοψίζονται στα εξής:
α) Οικειοθελής χαρακτήρας: Η τηλεργασία έχει οικειοθελή χαρακτήρα για τον φορέα και τον τηλεργαζόμενο, με εξαίρεση περιπτώσεις θεμάτων υγείας από την πλευρά του υπαλλήλου, όπου ο φορέας οφείλει να αποδεχθεί το αίτημα τηλεργασίας, εφόσον δεν συντρέχει ειδικός λόγος απόρριψής του, καθώς και περιπτώσεις κινδύνου της δημόσιας υγείας.
β) Αρχή της ίσης μεταχείρισης: Οι τηλεργαζόμενοι απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και υπέχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τους μη τηλεργαζόμενους υπαλλήλους, όπως ειδικότερα ορίζονται από τις κείμενες γενικές ή ειδικές διατάξεις και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας όπου αυτές εφαρμόζονται.
γ) Προστασία προσωπικών δεδομένων: Ο φορέας πρέπει να λαμβάνει τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για τη διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που χρησιμοποιούνται και υποβάλλονται σε επεξεργασία από τον εργαζόμενο, στο πλαίσιο εφαρμογής της τηλεργασίας.
δ) Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής: Ο φορέας σέβεται την ιδιωτική ζωή και το απόρρητο των επικοινωνιών του τηλεργαζόμενου. Σε περίπτωση που κρίνεται απαραίτητη η χρήση οποιουδήποτε συστήματος παρακολούθησης του χρόνου εργασίας, αυτό θα πρέπει να επιβάλλεται από τις λειτουργικές ανάγκες του φορέα, να είναι ανάλογο του στόχου που υπηρετεί και να περιορίζεται στο πλαίσιο του επιδιωκόμενου σκοπού.
Στο δεύτερο μέρος του παρόντος, αντιμετωπίζονται ζητήματα όπως:
- Το διάστημα αξιολόγησης των υπαλλήλων και το χρονικό περιθώριο άσκησης ένστασης.
- Η γραμματειακή υποστήριξη του Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου, με στόχο τη διευκόλυνση της λειτουργίας του.
- Οι απολαβές των δημοσιογράφων των ΟΤΑ.
- Ο διορισμός συγγενών υπαλλήλων του δημοσίου που απεβίωσαν κατά και εξαιτίας της άσκησης των καθηκόντων τους. Με τον καθορισμό σειράς προτεραιότητας των δικαιούχων, επιλύεται ένα καίριο ζήτημα που δυσχεραίνει την εφαρμογή της υφιστάμενης διάταξης, με μεγάλες καθυστερήσεις για τους δικαιούχους.
- Η παρακολούθηση πειθαρχικών υποθέσεων μέσω της βάσης δεδομένων της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και υπό την ευθύνη της.
- Η καταβολή μισθωμάτων για τα κτίρια του Ειδικού Φορέα του Υπουργείου Εσωτερικών, που αφορούν το έτος 2020.
- Και τέλος, η χορήγηση κινήτρων σε υπαλλήλους ΟΤΑ απομακρυσμένων περιοχών και νησιών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα υποστελέχωσης των σχετικών υπηρεσιών, με τη δυνατότητα που δίνεται στους ΟΤΑ πρώτου και δεύτερου βαθμού να παρέχουν στέγαση και σίτιση σε δημόσιους υπαλλήλους, κάθε ειδικότητας που υπηρετούν σε αυτές τις περιοχές.
Το παρόν νομοσχέδιο αποτελεί ένα βήμα αξιοποίησης μιας ευκαιρίας που δημιουργήθηκε κάτω από ιδιαίτερα έκτακτες συνθήκες. Έχοντας συμπληρώσει πάνω από έναν χρόνο συστηματικής εφαρμογής της τηλεργασίας στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, είμαστε σε θέση να καταλάβουμε τι πήγε καλά και τι όχι, τι λειτούργησε και τι χρειάζεται διορθωτικές κινήσεις και πώς μπορούμε να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στην υιοθέτηση αυτής της πρακτικής, ώστε με ανοιχτό μυαλό να μπορέσουμε να εξαλείψουμε τις οποιεσδήποτε αδυναμίες και να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο και με ασφάλεια, τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει.
Το νομοσχέδιο προφανώς δεν θεωρεί την τηλεργασία στο Δημόσιο πανάκεια για την επίλυση των προβλημάτων του, ούτε όχημα για τη ριζική αλλαγή του μοντέλου αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά ένα συνδυαστικό εργαλείο, μία σύγχρονη εναλλακτική πρόταση, η οποία με θεσμοθετημένους πλέον όρους και κανόνες θα διευκολύνει σε κανονικές ή έκτακτες συνθήκες τη λειτουργία του Δημοσίου, θα διευκολύνει τους Υπαλλήλους του Δημοσίου και τελικά την παροχή καλύτερων υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Με την πεποίθηση ότι επί της αρχής του είναι ένα χρήσιμο και εκσυγχρονιστικό Νομοσχέδιο για τον Δημόσιο Τομέα, καλώ όλους τους συναδέλφους να δώσουν την θετική τους ψήφο».
