Ένα από τα σπουδαιότερα και σημαντικότερα έθιμα της Υπάτης και της ευρύτερης περιοχής, τίμησαν για άλλη μια χρονιά οι «Αρσαλιώτες», στο «άγιο οδοιπορικό» μέσα από τα μονοπάτια της Οίτης και συνάμα το κατανυκτικό προσκύνημα, στην απόκρημνη περιοχή, τη σπηλιά της Αγίας Ιερουσαλήμ (Αρσαλή).
Στην άγρια πλευρά του όρους Οίτη, αντικριστά από το Κάστρο της Υπάτης στη σπηλιά της Αγίας Ιερουσαλήμ, την «Αρσαλή», ένα εκκλησάκι στα «σπλάχνα» του βουνού. Οι Υπαταίοι, θέλοντας να τιμήσουν τη μνήμη της Αγίας Ιερουσαλήμ, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο εσωτερικό της σπηλιάς γιορτάζουν την Πέμπτη της Διακαινησίμου, με πανηγυρικό τρόπο την ξεχωριστή αυτή ημέρα, σύμφωνα με τις παραδόσεις τους.
Μόνο άντρες κάνουν αυτή τη διαδρομή σε αυτό το «μοναδικό» σπήλαιο, άλλοι από το προηγούμενο απόγευμα για να διανυκτερεύσουν εκεί και άλλοι από νωρίς τα ξημερώματα. Οι υπόλοιποι συγκεντρώνονται στην τοποθεσία «Περιβόλια» για να προσευχηθούν στο παρεκκλήσι και να υποδεχτούν τους «Αρσαλιώτες» που θα ξεκινήσουν την κατάβαση όταν ολοκληρωθεί η θεία λειτουργία.
Μια πεζοπορική διαδρομή – ανάβαση στην «Αρσαλή» που και φέτος ακολούθησαν τηρώντας τη παράδοση, ο Δήμαρχος Λαμιέων Θύμιος Καραΐσκος, οι Αντιδήμαρχοι Δημήτρης Τζούφλας, Κώστας Μουστάκας και Κώστας Ξεφλούδας μαζί με τον Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας Κώστα Αποστολόπουλο και δεκάδες «Αρσαλιώτες» τιμώντας το έθιμο της ανάβασης σε ένα μοναδικού κάλλους φυσικό τοπίο ενώ στη συνέχεια παρακολούθησαν τη θεία λειτουργία, στο σπηλαιώδη ναό, σε κλίμα κατάνυξης και πνευματικής ανάτασης.
Οι προσκυνητές – Αρσαλιώτες με το πέρας της θείας λειτουργίας παίρνουν το δρόμο της επιστροφής προς τα «Περιβόλια» σε μια «γλυκιά» κατάβαση πλάι – πλάι ο ένας «Αρσαλιώτης» με τον άλλο.
Είναι θρησκευτικός – λατρευτικός «Γολγοθάς» που με κατάνυξη και πίστη τιμούν κάθε χρόνο οι Υπαταίοι με την παράδοση να μεταφέρεται από γενιά σε γενιά. Οι θρησκευτικές γιορτές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τη λαϊκή παράδοση, με γλέντι, χορό και διασκέδαση. Ο ιερέας σέρνει πρώτος το χορό ενώ ακολουθούν οι τοπικές άρχοντες και όλοι οι παρευρισκόμενοι σε έναν παραδοσιακό χορό.
Όλοι μαζί τραγουδούν και χορεύουν μεταδίδοντας το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης, τη νίκη της ζωής απέναντι στο θάνατο, τη νίκη του καλού απέναντι στο κακό. Όταν ο χορός τελειώνει, όλοι θα πάρουν το δρόμο της επιστροφής προς την Υπάτη, ψάλλοντας το Χριστός Ανέστη με λιτάνευση της εικόνας για να την προσκυνήσουν με ευλάβεια όσοι δεν «κατάφεραν» να βρεθούν στην «Αρσαλή».
Το έθιμο που διατηρείται αναλλοίωτο μέχρι και σήμερα εντάσσεται στα πλαίσια των πλούσιων θρησκευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων «Υπάτης Πασχαλόγιορτα 2023» που θα διαρκέσουν μέχρι την Κυριακή του Θωμά 23 Απριλίου.
