Χαιρετισμός Χρήστου Σταϊκούρα στην 18η Prodexpo

Κυρίες και Κύριοι,

Θέλω να συγχαρώ τους διοργανωτές της 18^ης Prodexpo, ενός Συνεδρίου θεσμού πλέον για το χώρο των ακινήτων.

Χώρος που συνέβαλε καθοριστικά στους υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης που παρουσίασε, για πολλά χρόνια, η ελληνική οικονομία.

Αλλά και χώρος που δοκιμάστηκε και συνεχίζει να δοκιμάζεται σκληρά από την κρίση.

• Με τη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας.
• Τη συρρίκνωση της ποσοστιαίας συμβολής του κλάδου των κατασκευών στη συνολική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία.
• Τη «συμπίεση» της αποτίμησης των ακινήτων στα χαμηλότερα όριά της.
• Το «γκρέμισμα» του ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου στις κατοικίες.

Αποτέλεσμα;

• Δραματική μείωση των μεταβιβάσεων και των επενδύσεων σε ιδιωτικά ακίνητα.
• Σημαντική συρρίκνωση του κύκλου εργασιών των εταιρειών του κλάδου.
• Αύξηση του λόγου των ενυπόθηκων δανείων προς την αξία των ακινήτων, με συνέπεια πρόσθετες επιβαρύνσεις για τους δανειολήπτες.
• Αναβολή ή ακύρωση σημαντικών και υψηλού βαθμού ωρίμανσης έργων που αφορούν επενδύσεις σε εμπορικά ακίνητα, πολυχώρους και αστικές αναπλάσεις.

Αυτή η κατάσταση οφείλει να μας προβληματίσει.

Και αυτό διότι η αξία του ευρύτερου κλάδου είναι σημαντική, καθώς:

• Συμβάλλει στη δημιουργία πολλών θέσεων απασχόλησης, εισοδημάτων, τζίρων και φορολογικών εσόδων.
• Διασυνδέεται με δομικούς βιομηχανικούς τομείς και σχετίζεται με πολλά επαγγέλματα.
• Συνεισφέρει καθοριστικά στον εκσυγχρονισμό των υποδομών και στην ενδυνάμωση της επενδυτικής ελκυστικότητας.
• Προσελκύει θεσμικά κεφάλαια του εξωτερικού, με μακροχρόνιο ορίζοντα επένδυσης.

Είναι σημαντικό, συνεπώς, ο κλάδος, με την υλοποίηση κατάλληλων πολιτικών, να εξέλθει από τη δύσκολη θέση στην οποία έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια.

Βασικές προϋποθέσεις είναι η κατάσταση της οικονομίας να σταθεροποιηθεί και να συγκροτηθεί ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης, τόνωσης της απασχόλησης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.

Δυστυχώς σήμερα, αυτές οι προϋποθέσεις δεν υφίστανται.

Η χώρα, παρά την κυκλική ανάταξη εξαιτίας της με μεγάλη καθυστέρηση και τεράστιο κόστος ολοκλήρωσης της 2^ης αξιολόγησης, όχι μόνο δεν έχει φτάσει ακόμη εκεί που ήταν το 2014, αλλά εξακολουθεί να «σέρνεται».

Το κατά μέσο όρο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών συνεχίζει να συρρικνώνεται, η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών έχει εξαντληθεί, οι κατασχέσεις πολλαπλασιάζονται, η εσωτερική στάση πληρωμών διευρύνεται και διογκώνεται, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας επιδεινώνεται, πολλές επιχειρήσεις βάζουν «λουκέτο» ή «μεταναστεύουν», το κόστος δανεισμού παραμένει υψηλό, κεφαλαιακοί περιορισμοί συνεχίζουν να υφίστανται, η χώρα παραμένει «απούσα» από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αποκρατικοποιήσεις καρκινοβατούν, σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές δεν πραγματοποιούνται, και η Κυβέρνηση βάζει συνεχή εμπόδια στην υλοποίηση επενδύσεων.

Δυστυχώς όμως, Κυρίες και Κύριοι, όχι μόνο η κατάσταση δεν έχει σταθεροποιηθεί, αλλά εξακολουθεί να μην υπάρχει το στρατηγικό σχέδιο εξόδου της χώρας από την πολυετή και πολύπλευρη κρίση.

Ενός σχεδίου, βασικοί άξονες του οποίου πρέπει να είναι:

1^ος άξονας: Η αλλαγή της δημοσιονομικής πολιτικής, με την απλοποίηση και σταθεροποίηση της φορολογικής νομοθεσίας και με τη στοχευμένη και σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Με μείωση της φορολογίας στις επιχειρήσεις, μείωση του φόρου στην ακίνητη περιουσία, μείωση του φόρου στα μερίσματα, αύξηση του ορίου για υποβολή ΦΠΑ, παροχή φορολογικών κινήτρων για επενδύσεις σε έρευνα και καινοτομία.

Ειδικότερα για τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας, στόχος πρέπει να είναι η πιο χαμηλή, ορθολογική, δίκαιη και σταθερή φορολόγησή της.

Κάτι που, με την ταυτόχρονη εναρμόνιση των αντικειμενικών με τις εμπορικές τιμές, θα αποδώσει «τριπλό μέρισμα», καθώς θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, θα τονώσει τις ιδιωτικές επενδύσεις στην αγορά κατοικίας και θα αυξήσει την αξία των ακινήτων.

Οι μειώσεις που προανέφερα, θα επιτευχθούν με τη χρήση ισοδυνάμων που θα προκύψουν, μεταξύ άλλων, από την αξιολόγηση των δαπανών, τη δημοσιονομική πειθαρχία σε όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, την αυστηρότερη αναλογία προσλήψεων/αποχωρήσεων στο Δημόσιο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, την παραχώρηση ορισμένων λειτουργιών στον ιδιωτικό τομέα μέσω συμπράξεων του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, την ενίσχυση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, τους αυστηρότερους φορολογικούς ελέγχους, τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης και την επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Επιπλέον, με σχέδιο και αξιοπιστία θα προτείνουμε, θα διεκδικήσουμε και τελικά θα επιτύχουμε μια νέα ρήτρα μεταρρυθμίσεων και ανάπτυξης.

Θα δεσμευθούμε στην υλοποίηση ενός συνεκτικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων – εντός και εκτός του Προγράμματος – για μετά το 2018, η επιτυχής υλοποίηση του οποίου θα οδηγήσει στην επίτευξη υψηλότερων ρυθμών ανάπτυξης από τις σημερινές εκτιμήσεις των θεσμών (1%), που θα προσεγγίζουν ή/και θα υπερβαίνουν την αναπτυξιακή δυναμική που καταγραφόταν στις δικές τους εκθέσεις το 2014 (1,9%).

Η αύξηση του πλούτου θα οδηγήσει στη βελτίωση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους.

Και αυτή με τη σειρά της, στη σταδιακή μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Συνεπώς, και στην περαιτέρω μείωση της φορολόγησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Η πρότασή μας είναι συνεκτική, ρεαλιστική, ιστορικά επιβεβαιωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη.

2^ος άξονας: Η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που θα βελτιώσουν την διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.

Με την απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, τη ριζική βελτίωση του χωροταξικού και πολεοδομικού πλαισίου, τον εξορθολογισμό του νομοθετικού πλαισίου για τις βιομηχανικές περιοχές, την ταχύτατη υλοποίηση των ήδη σχεδιασμένων αποκρατικοποιήσεων, την προώθηση εμβληματικών επενδύσεων, την ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, τον εξορθολογισμό της λειτουργίας του Κράτους, τη μείωση των διοικητικών βαρών.

Ειδικά για τον κλάδο των ακινήτων, προτείνεται η παροχή κινήτρων για να ανακαινισθεί το απόθεμα των παλιών ακινήτων, να γίνουν πιο «πράσινα» και φιλικά στο περιβάλλον.

Κίνητρα, όπως είναι:

• Η αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομική δραστηριότητα για 3 χρόνια.
• Η δραστική απλούστευση της διαδικασίας μεταβίβασης ακινήτων.
• Η παροχή έκπτωσης φόρου ίση με το 40% της δαπάνης που νόμιμα κατέβαλλε ο ιδιοκτήτης για λειτουργική, αισθητική και κυρίως ενεργειακή αναβάθμιση, συντήρηση και αξιοποίηση υφιστάμενων κατοικιών.

Επίσης θα μπορούσαν να προσφερθούν ισχυρά φορολογικά κίνητρα σε όσους ξένους επιλέξουν την Ελλάδα ως τόπο φορολογικής κατοικίας, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν αποκτήσει ακίνητη περιουσία στη χώρα μας.

Θυμίζω ότι με Νόμο του 2013 (Ν. 4146/2013), εισήχθη ο θεσμός της «Golden Visa», η δυνατότητα δηλαδή απόκτησης άδειας παραμονής από αλλοδαπούς που επενδύουν 250.000 ευρώ στην αγορά ακινήτων.

Αν και μέσω αυτού του διαύλου έχουν εισρεύσει επενδύσεις άνω του 1 δισ. ευρώ στη χώρα, τα αποτελέσματα είναι φτωχά συγκριτικά με άλλες χώρες, όπως είναι η Κύπρος.

Κι αυτό γιατί η σημερινή Κυβέρνηση αντί να ενισχύσει την προσπάθεια και την αυτοτροφοδοτούμενη δυναμική του εγχειρήματος, με τις πολιτικές της επιλογές την έβλαψε (capital controls, νέα ανακεφαλαιοποίηση τραπεζικού συστήματος, έκρηξη μεταναστευτικού που επιφόρτισε τις υπηρεσίες κ.α.).

Επιπλέον, θα μπορούσε να γίνει ορθολογικότερη διαχείριση των δημόσιων ακινήτων και των αναγκών στέγασης των φορέων του Δημοσίου.

Κάτι που σήμερα γίνεται χωρίς συντονισμό, με την εμπλοκή δεκάδων δημοσίων φορέων.

Τέλος, σε ότι αφορά την οργάνωση και παρακολούθηση της λειτουργίας της ελληνικής αγοράς ακινήτων, θα μπορούσαν να υιοθετηθούν, μαζί με την πλήρη εφαρμογή των ψηφιακών υπηρεσιών:

• Η δημιουργία δεικτών στην αγορά εμπορικών ακινήτων.
• Η δημιουργία επιτροπής φορέων της αγοράς ακινήτων, με στόχο τη θεσμική θωράκιση της αγοράς.
• Η συνεργασία με Πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς για την εκπαίδευση των συμμετεχόντων στην αγορά, την ενίσχυση της εφαρμοσμένης έρευνας και τη διάχυση των αποτελεσμάτων της.
• Ο συντονισμός σε θέματα διατομεακής ευθύνης, όπως είναι ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, ζητήματα περιβαλλοντικά, χωροταξικά, ποιότητας κατασκευών, αναβάθμισης του πεπαλαιωμένου κτιριακού αποθέματος αλλά και απορρόφησης των αδιάθετων ακινήτων, σύνδεσης με σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία και ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα κ.α.
• Και πιθανόν, την επαναξιολόγηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις Εταιρείες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας και την ενεργοποίηση των αμοιβαίων κεφαλαίων ακινήτων, με στόχο τη ροή νέων επενδυτικών κεφαλαίων στη αγορά.

3^ος άξονας: Η ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.

Με την αξιοποίηση των διαθέσιμων Ευρωπαϊκών κονδυλίων, την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και τη σταδιακή εξομάλυνση της πιστωτικής επέκτασης.

Αυτό που χρειάζεται, είναι η εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης που θα επαναφέρει καταθέσεις στο τραπεζικό σύστημα, η βελτίωση της διεθνούς εικόνας της χώρας η οποία θα μειώσει το κόστος δανεισμού των τραπεζών, και η ορθολογική αντιμετώπιση του υψηλού συσσωρευμένου αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων.

4^ος άξονας: Η υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας.

Στόχος αυτής πρέπει να είναι η μετάβαση από μια οικονομία βασισμένη στην κατανάλωση εισαγόμενων προϊόντων, σε μια ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία, προσανατολισμένη στις επενδύσεις, τις εξαγωγές και την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε κλάδου.

Βασικός πυλώνας πρέπει να είναι η επένδυση στις ενδογενείς πηγές ανάπτυξης, δίνοντας έμφαση στη διαμόρφωση ενός ποιοτικού, ανοικτού και διεθνοποιημένου συστήματος εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης και ενός εθνικού «οικοσυστήματος» έρευνας.

Συμπερασματικά, αυτό το σχέδιο είναι ικανό να απελευθερώσει μη παραγωγικά δεσμευμένους ή αδρανείς πόρους της οικονομίας και να μας βγάλει από τον καταστροφικό κύκλο της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής μιζέριας.

Σχέδιο που θα επαναφέρει τη χώρα σε ανοδική πορεία με στόχο την ολόπλευρη ισχυροποίησή της.

Διότι οι Έλληνες αξίζουμε και μπορούμε καλύτερα.

Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.