O HIV (Human Immunodeficiency Virus – Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου) είναι ο ιός που προκαλεί το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome – AIDS). Δρα καταστρέφοντας κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα CD4+ T λεμφοκύτταρα, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του οργανισμού από λοιμώξεις και άλλα νοσήματα.
Ο τρόπος μετάδοσης είναι μέσω της σεξουαλικής επαφής χωρίς προφυλάξεις ή μέσω της από κοινού χρήσης αιχμηρών αντικειμένων ( ξυραφάκια, βελόνες, σύριγγες ) με HIV οροθετικό άτομο ή από μια HIV οροθετική μητέρα στο νεογνό κατά τη διάρκεια της κύησης , του τοκετού και του θηλασμού. Πρέπει να επισημανθεί ότι ο ιός δεν μεταδίδεται μέσω της καθημερινής επαφής ( χειραψία, αγκαλιά, φιλί στο μάγουλο) ή μέσω εντόμων, κοινής χρήσης αντικειμένων, σάλιου, ιδρώτα κ.λ.π.
Ο όρος AIDS εμφανίστηκε το 1982. Η παγκόσμια ημέρα κατά του AIDS ανακηρύχθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 1988 και πραγματοποιείται κάθε χρόνο την 1 Δεκεμβρίου . Στοχεύει στην ευαισθητοποίηση, στην καταπολέμηση προκαταλήψεων, στην ενθάρρυνση της προόδου, στην πρόληψη και βελτίωση της θεραπείας σε όλο τον κόσμο.
Πιο συγκεκριμένα , το AIDS παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1981 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής όπου εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα σε ομοφυλόφιλους στην Καλιφόρνια. Η ασθένεια αυτή μέχρι το 1982 ήταν άγνωστη και οι υγειονομικές αρχές εντόπισαν την εμφάνιση «σπάνιων μολύνσεων » σε άτομα που έκαναν ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών, καθώς και σε αιμοφιλικούς που έκαναν μεταγγίσεις αίματος. Από τότε μέχρι σήμερα υπήρξαν σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία κατά του AIDS . Το 2017 για πρώτη φορά περισσότεροι από τους μισούς φορείς του HIV λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία. Σήμερα το ποσοστό αυτό πλησιάζει τα τρία τέταρτα: 27,5 εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν θεραπεία σε σύνολο 37,7 εκατομμυρίων φορέων, σύμφωνα με τη UNAIDS (United Nations Programme on HIV/AIDS) .
Στις μέρες μας η πανδημία της COVID-19 έθεσε σε κίνδυνο τον στόχο της UNAIDS: «να τερματιστεί το AIDS ως απειλή για τη δημόσια υγεία ως το 2030». Η επιδημία εγείρει εξάλλου εμπόδια στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, στα διαγνωστικά τεστ και τη θεραπεία, γεγονός που καθυστερεί την εξάλειψη του AIDS, από το οποίο τα τελευταία 40 χρόνια έχουν πεθάνει 36,3 εκατομμύρια άνθρωποι.
Από τα 37,7 εκατομμύρια ανθρώπους που ζούσαν με HIV το 2020, 36 εκατομμύρια ήταν ενήλικες, 53% ήταν γυναίκες και κορίτσια, ενώ σε ποσοστό 84% γνώριζαν την κατάστασή τους. Το 2020, 73% όλων των ανθρώπων που ζουν με HIV είχαν πρόσβαση σε θεραπεία. Ο κίνδυνος μόλυνσης με HIV είναι 35 φορές υψηλότερος μεταξύ των ατόμων που κάνουν ενέσιμα ναρκωτικά, 26 φορές υψηλότερος για όσους δεν χρησιμοποιούν προφύλαξη στις σεξουαλικές επαφές.
Μεγαλύτερος και δυσκολότερος «εχθρός» ακόμη και από τον ιό του HIV αποδεικνύεται ακόμη και σήμερα το στίγμα, που συνοδεύει τους οροθετικούς. Έρευνες, βιβλία ακόμη και ταινίες έχουν αποτυπώσει τους τρόπους μετάδοσης, τη σημασία της πρόληψης αλλά και την επιτυχία της αντιρετροϊκής αγωγής. Παρόλα αυτά πολλοί ανάμεσα μας ακόμη φοβούνται να αγκαλιάσουν, να φιλήσουν έναν οροθετικό ή να μοιραστούν το φαγητό τους.
Εν κατακλείδι , είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουν να γίνονται αγώνες για τη προάσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων με HIV /AIDS και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας , η οποία τροφοδοτεί πολλές φορές τα στερεότυπα γύρω από το AIDS, ενώ θα έπρεπε να «αγκαλιάζει» και να στηρίζει την ευάλωτη αυτή ομάδα υψηλού κινδύνου.
Αγγελική Τσιάτα
Κοινωνική Λειτουργός στο Κέντρο Κοινότητας με Παράρτημα Ρομά του Δήμου Λοκρών
