Οι ηρωικοί αγωνιστές που έπεσαν στο πεδίο της μάχης κατά του φασισμού και των Ιταλικών δυνάμεων τιμήθηκαν με σεβασμό αλλά και λαμπρότητα το μεσημέρι της Κυριακής, στην εκδήλωση τιμής και μνήμης για τη Μάχη της Παύλιανης που πραγματοποιήθηκε στο Μνημείο των πεσόντων στην Τοπική Κοινότητα. 80 χρόνια μετά τη συγκλονιστική μάχη της 3ης Ιουνίου του 1943 που αποτέλεσε και μια από τις σημαντικότερες αναμετρήσεις των μαχητών του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ της Ρούμελης απέναντι σε μια δύναμη χιλιάδων Ιταλών στρατιωτών, με νικηφόρα έκβαση για την Ελλάδα αλλά με βαρύτατες απώλειες, αποτελεί σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή και όχι μόνο, δείχνοντας μέχρι και σήμερα την αποφασιστικότητα και τη γενναιότητα των Ελλήνων μαχητών.
Την εκδήλωση για τη Μάχη της Παύλιανης διοργάνωσαν ο Δήμος Λαμιέων με την Τοπική Κοινότητα Παύλιανης.
Την επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε ο Μητροπολίτης Φθιώτιδας κ.κ. Συμεών ενώ το παρών έδωσαν ο Δήμαρχος Λαμιέων Θύμιος Καραΐσκος, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Γιώργος Κυροδήμος, ο Αντιδήμαρχος Αθλητισμού, Τουριστικής Ανάπτυξης και Νέας Γενιάς και Υπεύθυνος για τη Δημοτική Ενότητα Παύλιανης Γιάννης Ζωγράφος, η Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Παύλιανης Βιολέτα Κρέτσα, εκπρόσωποι πολιτικών φορέων, του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας, εκπρόσωποι συγγενών των θυμάτων και λοιπές τοπικές αρχές.
Ακολούθησε προσκλητήριο νεκρών και τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των νεκρών αγωνιστών.
Σε κλίμα συγκίνησης χαιρετισμό απηύθυνε ο Δήμαρχος Λαμιέων Θύμιος Καραΐσκος ο οποίος αναφέρθηκε στα ιστορικά στοιχεία της Μάχης της Παύλιανης δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «…Κυρίες και Κύριοι, 80 χρόνια πέρασαν από τότε που διεξήχθη μία από τις σημαντικότερες αναμετρήσεις των μαχητών του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ της Ρούμελης με μια δύναμη χιλιάδων Ιταλών στρατιωτών, η οποία έμελλε με τη νικηφόρα έκβασή της να μείνει στην Ιστορία γνωστή ως η «Μάχη της Παύλιανης».
Η μάχη της Παύλιανης υπήρξε μια από τις πιο εντυπωσιακές μάχες της Ελληνικής αντιστασιακής εποποιίας.
Υπήρξε η κορυφαία αναμέτρηση των μαχητών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ του Συγκροτήματος Κεντρικής και Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας (Ρούμελης) με μια δύναμη χιλιάδων Ιταλών στρατιωτών, οι όποιοι ενεργούσαν την πρώτη μεγάλη εκκαθαριστική τους επιχείρηση προς την περιοχή της Ελεύθερης Ελλάδος.
Τις ημέρες εκείνες τεράστιες εχθρικές δυνάμεις, κυρίως Ιταλικές, επρόκειτο να εξαπολυθούν σε μια λυσσαλέα έφοδο, σε όλη τη χωρά, σε όλα τα ορεινά συγκροτήματα.
Τότε στα ηγετικά κλιμάκια του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, πρυτάνευσε η ιδέα να αποσύρουν τα τμήματα τους από τις προωθημένες περιοχές δράσεως και να τα εγκαταστήσουν σε κεντρικές ορεινές θέσεις, για να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις.
Για την Κεντρική – Ανατολική Ρούμελη το αρχηγείο τους εγκαταστάθηκε στην Ορεινή Παρνασσίδα, αφού υπήρχαν πληροφορίες ότι η περιοχή Παρνασσίδας -Παύλιανης είχε στρατηγική σημασία για τους Ιταλούς σε σχέση με τις περαιτέρω εξελίξεις.
Έτσι το σχέδιο αντιμετώπισης και αναχαίτισης των Ιταλών οργανώθηκε στην Παύλιανη.
Η μαχητική ομάδα της Παύλιανης αποτελούνταν από 60 άντρες και ενισχύθηκαν και με άντρες του εφεδρικού ΕΛΑΣ από το Κουμαρίτσι και το Γαρδίκι και έφθασαν τους 200 άντρες περίπου.
Ο Καλλίας (ανθυπολοχαγός Χαρ.Μώκος) και Παναγιώτης Τζιβάρας – Δήμος, αποτελούσαν το αρχηγείο της επιχείρησης.
Στις 3 Ιουνίου 1943 λίγο πριν το μεσημέρι o Καλλίας και η ομάδα των Παλιόσπιτων είχαν έρθει στα χέρια με τους Ιταλούς, ενώ αναμένονταν οι συντεταγμένες δυνάμεις από το Μαυρολιθάρι. Δίπλα στους μαχητές, συμπαραστέκεται σύσσωμο το χωριό.
Οι άντρες που συμμετείχαν στην επιχείρηση πάλευαν και ώσπου να νυχτώσει η Ιταλική φάλαγγα ήταν εντελώς διασκορπισμένη και αποδεκατισμένη.
Τελικά οι ιταλικές δυνάμεις αποκρούστηκαν και εγκατέλειψαν την περιοχή μετά από την νέα μάχη, ανάλογη προς εκείνη της Παύλιανης που θα λάβαινε χώρο αργότερα στην περιοχή της Καλοσκοπής.
Η προσπάθεια τους να εκμηδενίσουν τις αντάρτικες δυνάμεις είχε αποτύχει ολοκληρωτικά, ενώ η εκστρατεία αυτή τους είχε στοιχίσει σοβαρότατες απώλειες.
Κυρίες και κύριοι,
80 χρόνια μετά, τα μηνύματα εκείνου του αγώνα για ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη παραμένουν ακόμη επίκαιρα.
Ο διαρκής αγώνας μας γι’ αυτά τα ιδανικά, αποτελεί τον ελάχιστο φόρο τιμής στους προγόνους μας. Και για τα ιδανικά αυτά, δεν θα κάνουμε «ούτε ένα βήμα πίσω».
80 χρόνια μετά, συνεχίζουμε με υπερηφάνεια και συγκίνηση να τιμάμε τους πεσόντες της μάχης, τονίζοντας ότι δεν ξεχάσαμε.
Και δεν μπορούμε να συνεχίζουμε τη ζωή μας σαν να μην συνέβη κάτι.
Παρά τη μακραίωνη πορεία μας ως Έλληνες στον ιστορικό χωροχρόνο, με επιτεύγματα λαμπρά, δεν λησμονούμε ότι η ιστορική αυτή διαδρομή, ποτίστηκε σε πολλές περιπτώσεις με το αίμα και τα δάκρυα των προγόνων μας. Για να μπορούμε σήμερα να ζούμε ελεύθερα, διατηρώντας την ταυτότητά μας και υπερασπιζόμενοι τις αξίες και τα ιδανικά, τα οποία μας άφησαν ως πολύτιμη παρακαταθήκη.
Η επέτειος της 3ης Ιουνίου του 1943, επομένως, είναι μια τιμή που οφείλουμε εμείς, οι σημερινοί Έλληνες, στη μνήμη αυτών των ανθρώπων που έδωσαν την ζωή τους για την πατρίδα και τον αγώνα κατά του κατακτητή.
Είναι υποχρέωσή μας να κρατάμε ζωντανή τη μνήμη των γεγονότων. Και είναι η μνήμη που διατηρεί τους ανθρώπους στη ζωή.
Ως Έλληνες, έχουμε ιστορικό χρέος να θυμόμαστε. Να μαθαίνουμε και να επιδιώκουμε να διατηρούμε τους δεσμούς με το παρελθόν και την ιστορία μας.
Μόνο έτσι δημιουργούμε στέρεες βάσεις αλλά αντλούμε και τη δύναμη, ώστε να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες του παρόντος και να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις του μέλλοντος.
Ας είναι λοιπόν αιωνία η μνήμη των αγωνιστών της Παύλιανης και ας γίνει η θυσία τους η έμπνευση μας και οδηγός για το αύριο…».
Ακολούθησε χαιρετισμός από την Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Παύλιανης Βιολέτα Κρέτσα, κατάθεση στεφάνων ενώ η τελετή ολοκληρώθηκε με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.