Άρθρο του Βουλευτή Γεωργίου Κοτρωνιά δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ» με τίτλο : «Σκέψεις για την αναμόρφωση του νόμου για τις προσλήψεις στο δημόσιο (ΑΣΕΠ)»
« Είναι προφανές ότι σε μία σύγχρονη πολιτισμένη κοινωνία, το δικαίωμα στην εργασία, ειδικά στον δημόσιο τομέα, πρέπει να υλοποιείται με συνθήκες απόλυτης διαφάνειας, πλήρους δημοσιότητας, αντικειμενικότητας και αξιοκρατίας.
Αυτόν τον ρόλο κλήθηκε να αναλάβει το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), το οποίο συστάθηκε με τον νόμο 2190 /1994 ως Ανεξάρτητη Αρχή, επιφορτισμένη με τον έλεγχο της ορθής εφαρμογής των διατάξεων που διέπουν τις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα.
Η πολύχρονη εφαρμογή του συστήματος προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ κατέδειξε προφανώς τα πλεονεκτήματα ενός συστήματος που στόχο είχε να απαλλάξει το Δημόσιο από το «ρουσφέτι» των προσλήψεων, αλλά ανέδειξε και τις παραλείψεις του.
Σήμερα, μετά από 26 χρόνια λειτουργίας του, η αίσθηση και η γνώμη της κοινωνίας για το ΑΣΕΠ είναι ότι, παρόλο που αποτελεί ένα αδιαμφισβήτητα αδιάβλητο σύστημα, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ουσιαστικά αξιοκρατικό και κοινωνικά δίκαιο σύστημα αξιολόγησης και επιλογής.
Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να σημειώσω ότι η εμπιστοσύνη της κοινωνίας είναι απόλυτη για τους γραπτούς διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, ενώ υφέρπει η αμφιβολία για τους διαγωνισμούς των φορέων που γίνονται με κριτήρια ΑΣΕΠ και μοριοδότηση, αμφιβολία την οποία ενισχύει και το πολιτικό προσωπικό, όπως γνωρίζω από προσωπική εμπειρία. Για παράδειγμα, στην περίπτωση πρόσληψης εργατών καθαριότητας οκταμήνου που οι δήμοι τους προσλαμβάνουν με κριτήρια ΑΣΕΠ και μοριοδότηση, υπήρχαν αντιδήμαρχοι οι οποίοι μόλις έβγαιναν τα αποτελέσματα, τους ενημέρωναν για την επιλογή τους, κλείνοντάς τους συγχρόνως πονηρά το μάτι, υπονοώντας ότι με κάποιο τρόπο συνέβαλαν στην πρόσληψη τους, χωρίς να σκέφτονται πρώτον, ότι λένε ψέματα και δεύτερον, ότι το επόμενο οκτάμηνο που δεν θα μπορούσαν να προσληφθούν οι ίδιοι γιατί δεν θα είχανε την απαιτούμενη ανεργία, δεν θα είχαν να τους δώσουν καμιά εξήγηση, πλήττοντας έτσι την αξιοπιστία του συστήματος επιλογής με κριτήρια ΑΣΕΠ.
Αν λοιπόν παρ´ όλα αυτά, θεωρήσουμε δεδομένο ότι η πεποίθηση της κοινωνίας είναι ότι το σύστημα προσλήψεων μέσω ΑΣΕΠ είναι αδιάβλητο, δεν σημαίνει συγχρόνως ότι μπορεί να θεωρηθεί και δίκαιο, όταν μάλιστα δεν έχει όλα αυτά τα χρόνια αναπτύξει μηχανισμούς ευελιξίας και προσαρμογής ώστε να συμπεριλαμβάνει και να πριμοδοτεί περισσότερες κοινωνικές κατηγορίες ατόμων που χρήζουν βοήθειας, (όπως για παράδειγμα ορφανά παιδιά από δύο γονείς).Δεν μπορώ να ξεχάσω κατά τη θητεία μου ως Δήμαρχος, όταν προκηρύξαμε έναν διαγωνισμό εργατών για τη ΔΕΥΑ Λαμίας (μέσω ΑΣΕΠ),ότι όλοι ανεξαιρέτως οι προσληφθέντες ήταν παιδιά πολύτεκνων οικογενειών, χωρίς να περιληφθεί καμία άλλη κοινωνική κατηγορία.
Είναι προφανές ότι η ένστασή μου δεν έγκειται στην προτεραιότητα που δόθηκε στα παιδιά πολύτεκνων οικογενειών, αλλά στον αποκλεισμό επιπλέον κοινωνικών ομάδων με εξίσου αυξημένες ανάγκες, γιατί αν έτσι προέβλεπε η νομοθεσία τότε ήταν άδικη, αν πάλι έκαναν λάθος οι υπάλληλοι που συνέταξαν την προκήρυξη, τότε το ΑΣΕΠ όφειλε να τη διορθώσει, ωστόσο το αποτέλεσμα ήταν αυτό που προανέφερα.
Πάντως, παρά την καταφανή κοινωνική αδικία του συστήματος στην προκειμένη περίπτωση, κανείς δεν βρέθηκε να πει ότι οι προσλήψεις αυτές που έγιναν δεν ήταν τουλάχιστον αδιάβλητες και αυτό ακριβώς είναι που πρέπει να προστατευθεί ως κόρη οφθαλμού στο νέο νομοθέτημα.
Η υποστήριξη προς τους πολύτεκνους είναι σωστή και δίκαιη αφού το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στη χώρα μας είναι η υπογεννητικότητα και οι οικογένειες αυτές πρέπει να στηριχθούν με κάθε τρόπο, όμως εδώ θα πρέπει να προστεθούν κι άλλες κατηγορίες συμπολιτών μας που χρήζουν από το κράτος ειδικής κοινωνικής υποστήριξης όπως: 1. Τα ορφανά τέκνα από τους δύο γονείς (μέχρι μία ηλικία), 2. τα αδέρφια παιδιών ΑΜΕΑ που αποτελούν μία ξεχασμένη κατηγορία συμπολιτών μας και όταν λέω ΑΜΕΑ εννοώ αυτά που είναι ανίκανα για κάθε εργασία και που τα έχουν υπό την προστασία τους αυτά τα αδέρφια, 3. επίσης πρέπει να προστεθούν και ορφανά τέκνα από τον ένα γονέα (πάντα με ηλικιακό περιορισμό) και 4. πρόνοια για τα πολύτεκνα αδέρφια, εννοώ τετράτεκνες οικογένειες αλλά και τρίτεκνες οικογένειες για το πρώτο παιδί.
Το παρόν σύστημα επίσης υστερεί σε επίπεδο αξιοκρατίας, αν αναλογιστούμε ότι για την ανάληψη κάποιων θέσεων και ειδικοτήτων, απαιτούνται πέρα από τα τυπικά προσόντα και συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας των υποψηφίων, που μέχρι σήμερα δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψιν.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα προσληφθέντων σε κομβικές θέσεις, οι οποίοι είναι κάτοχοι δύο μεταπτυχιακών και διδακτορικού , αλλά που στερούνται βασικών δεξιοτήτων όπως διοικητικές ικανότητες, ικανότητα λήψης αποφάσεων, κοινωνικότητα κ.α.
Αυτή είναι μια πραγματικότητα που επίσης αντιμετώπισα κατά τη θητεία μου ως Δήμαρχος με τους ήδη υπηρετούντες υπαλλήλους, οι οποίοι κατά τη διάρκεια της υπαλληλικής τους θητείας, με τη βοήθεια της Υπηρεσίας τους η οποία τους παρείχε τη δυνατότητα μέσω ειδικής αδείας, κατάφεραν να πάρουν ένα ή και δύο μεταπτυχιακά, να προσπεράσουν άλλους συναδέλφους τους και να καταλάβουν θέσεις ευθύνης, χωρίς να σημαίνει ότι ήταν ικανότεροι από αυτούς για τις διευθυντικές θέσεις και σε κάποιες περιπτώσεις να είναι και εντελώς ακατάλληλοι.
Αυτό σημαίνει ότι κατά την αναμόρφωση του ΑΣΕΠ, θα πρέπει με αντικειμενικό και αδιάβλητο τρόπο να λαμβάνονται υπόψιν και να αξιολογούνται εξειδικευμένες δεξιότητες και προσωπικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει ο αυριανός υπάλληλος, ώστε να θεωρείται κατάλληλος για τη θέση για την οποία προσλαμβάνεται.
Επιπλέον, το ισχύον σύστημα δεν είναι λειτουργικό, καθώς δεν έχει ενσωματώσει στις διατάξεις του την αποκτηθείσα εμπειρία από τα τόσα χρόνια εφαρμογής του.
Για παράδειγμα θα αναφέρω το ζήτημα της εντοπιότητας των υποψηφίων, η οποία θα έπρεπε να λαμβάνεται υπόψιν κατά τη συμμετοχή τους στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ.
Σήμερα, η δυνατότητα συμμετοχής υποψηφίων από όλη την επικράτεια έχει ως αποτέλεσμα, μετά την πρόσληψή τους π.χ. στις δημοτικές υπηρεσίες, να θέλουν να φύγουν και να υπηρετήσουν στον τόπο καταγωγής τους όπου βρίσκονται οι οικογένειες και τα συμφέροντα τους και εν τέλει οι παραπάνω υπηρεσίες να μένουν χωρίς το προσωπικό που προσέλαβαν (και μάλιστα σε λίγο χρονικό διάστημα μετά την πρόσληψή του), αλλά και χωρίς να μπορούν να προβούν σε μεσομακροπρόθεσμο προγραμματισμό, αφού οι προσληφθέντες έχουν συνεχώς στο νου τους πώς θα φύγουν μία ώρα νωρίτερα για τους τόπους μόνιμης κατοικίας τους.
Όλα αυτά που σαν σκέψεις καταθέτω πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο νομοθετικής ρύθμισης με ένα νέο νόμο που θα εκσυγχρονίζει το Εθνικό Σύστημα Προσλήψεων στο Δημόσιο.
Θεωρώ ότι γίνεται μία πάρα πολύ σοβαρή δουλειά στο Υπουργείο Εσωτερικών ώστε να προετοιμαστεί η μετεξέλιξη του συστήματος προσλήψεων στο Δημόσιο, από ένα αδιαμφισβήτητα αδιάβλητο σύστημα ,που ήταν μέχρι τώρα, σε ένα δίκαιο και αξιοκρατικό σύστημα.
Είμαι βέβαιος ότι το Υπουργείο Εσωτερικών, όπως σε όλα τα νομοσχέδια που έχει επεξεργαστεί μέχρι σήμερα θα είναι και σ´ αυτό , ουσιαστικό, επικεντρωμένο στην επίλυση των υφιστάμενων δυσλειτουργιών και θα κάνει ένα ακόμα βήμα για τον εκσυγχρονισμό του ευρύτερου δημόσιου τομέα, δημιουργώντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις για ένα σύγχρονο, αποτελεσματικό και δίκαιο κράτος».
